اگه با کابل شبکه و تجهیزات شبکه کار کرده باشین، احتمالا سوکت زدن کابل به گوش‌تون خورده. ولی خب سوکت زدن به چه معنیه؟ چطور باید این کار رو انجام بدیم؟ نگران نباشین، در این مطلب می‌خوام مراحل سوکت زدن کابل شبکه رو انجام بدم. با من همراه باشید.
محتویات فهرست
راه‌اندازی شبکه
یکی از اصلی‌ترین تجهیزاتی که برای راه‌اندازی شبکه نیاز دارین، کابل شبکه هست که بتونین تجهیزات مختلف رو سراسر شبکه به‌هم وصل کنین و امکان انتقال اطلاعات رو بین اون‌ها برقرار کنین. اما خب خیلی جاها نمی‌شه از کابل به همون شکلی که هست استفاده کرد. باید به دو سر اون سوکت زده بشه.
منظور از سوکت زدن اینه که به دو سر کابل زوج تابیده شده، سوکت شبکه Rj-45 زده بشه. این کار رو هم می‌تونین خودتون انجام بدین یا این‌که از بیرون آماده تهیه کنین. کابل‌های شبکه‌ای که به دو سر اون‌ها سوکت زده شده و در اندازه‌های مشخص و آماده هستن، اسم‌شون پچ‌کورد هست.
البته یک فرقی هم وجود داره این وسط، این‌که کابل‌های سوکت زده‌ی آماده‌ای که بیرون موجود هستن، اندازه‌های مشخصی دارن، ولی ممکنه شما در شبکه‌ای که در حال راه‌اندازی اون هستین، نیاز به اندازه‌ی خاصی داشته باشین که به‌صورت آماده برای فروش وجود نداره. این‌جاست که اگر بلد باشین خودتون سوکت بزنین، می‌تونین کارتون رو راه بندازین.
سوکت زدن کابل شبکه
اگه بخواین شبکه رو با استفاده از پچ‌کورد راه‌اندازی کنین، هم هزینه‌تون خیلی می‌ره بالا، هم این‌که ممکنه به‌دلیل داشتن اندازه‌ی مشخص، به‌درد خیلی از قسمت‌ها نخوره و شما رو لنگ بذاره. چاره چیه؟ سوکت زدن کابل شبکه رو یاد بگیرین!!!
برای این‌کار باید کانکتورهای RJ45 رو به دو سر کابل وصل کنین یا اصطلاحا سوکت بزنین. این کار باید خیلی با دقت و ظرافت انجام بشه، چون اگر سیم‌های درون کابل به ترتیب صحیح در جای خودشون قرار نگیرن، به مشکل بر می‌خورین.
در حال حاضر کابل شبکه Cat5e و کابل شبکه Cat6 از پرفروش‌ترین کابل شبکه‌ها در بازار ایران هستن. سوکت زدن این دو دسته‌بندی با هم هیچ فرقی نداره. فقط نکته‌ی مهمی که باید به اون توجه کنین اینه که کابل و سوکت حتما باید از یک استاندارد باشن. سوکتی که برای کابل شبکه Cat5e استفاده می‌کنین، حتما باید Cat5e باشه، چون اگه استاندارد سوکت شبکه و کابل یکی نباشه، بعدا که در شبکه از اون استفاده می‌کنین، سرعتی که باید داشته باشه رو نداره.
برای سوکت زدن کابل شبکه‌هایی که شیلددار هستن، مثل SFTP یا FTP حواس‌تون باشه از سوکت‌های شیلددار استفاده کنین که نویز رو بتونن بگیرن.
ابزار لازم برای سوکت زدن کابل شبکه
چه ابزارهایی برای سوکت زدن کابل شبکه نیاز داریم؟
- کابل شبکه
- سوکت شبکه (کانکتور RJ-45)
- آچار شبکه (برای پانچ کردن سوکت به کابل شبکه)
- روکش سوکت
- کاور سوکت
- سیم‌چین
- استریپر (برای برداشتن روکش کابل و لخت کردن سیم)
- تستر کابل (برای چک کردن این‌که سیم‌ها درست قرار گرفتن و کابل به‌صورت صحیح به کانکتور وصل شده)
استفاده از بعضی از این ابزارها اختیاری هستن، یعنی چندبار که خودتون انجام بدین و روال کار دست‌تون بیاد، از خیلی‌هاشون شاید استفاده نکنین. اما برای بالا بردن دقت و ظرافت، ما پیشنهاد می‌کنیم که استفاده کنین. مثلا افرادی که تجربه‌شون در سوکت زدن زیاده، از استریپر استفاده نمی‌کنن و لخت کردن سیم‌ها و برداشتن روکش کابل رو با سیم‌لخت‌کن یا تیغ موکت‌بری انجام می‌دن. این کار باید با دقت خیلی زیادی انجام بشه که به سیم‌ها آسیبی وارد نشه.
استفاده از کاور سوکت علاوه‌بر این‌که شکل ظاهری بهتری به کابل می‌ده، باعث محافظت از کابل و سوکت در برابر جابه‌جایی می‌شه.
ترتیب رنگ بندی سوکت شبکه
در زمان سوکت زدن کابل شبکه به استانداردهای رنگ‌بندی باید خیلی دقت کنین، این‌که کدوم رنگ سیم‌ها با چه ترتیبی در کنار هم قرار بگیرن. دو استاندارد کلی برای رنگ‌بندی کابل شبکه LAN وجود داره. کارکرد این استانداردها تقریبا شبیه به هم هستن و تنها در چیدمان رنگ سیم‌ها کمی تفاوت دارن.
کلا رنگ سیم‌ها به دو صورت ساده و دورنگ هست که رنگ‌بندی‌شون به این صورته:
نارنجی، آبی، سبز، قهوه‌ای، سفید-نارنجی، سفید-سبز، سفید-آبی و سفید-قهوه‌ای.
- T-568A
- T-568B
استاندارد T-568A
چیدمان رنگ سیم‌ها در این استاندارد به‌نحوی هست که سیمی که در پین شماره‌ی 1 سوکت جا می‌گیره، رنگ سفید-سبز داره.
استاندارد T-568B
رنگ‌بندی سیم‌ها در استاندارد T-568B به‌گونه‌ای هست که رنگ سفید-نارنجی در پین شماره‌ی 1 سوکت قرار می‌گیره. معمولا از این استاندارد برای سوکت زدن کابل شبکه استفاده می‌شه.
اگر خودتون می‌خواین سوکت بزنین، سعی کنین حتما ترکیب رنگی استانداردی که می‌خواین رو حفظ کنین. نکته‌ی جالبی که می‌تونه خیلی در این مورد بهتون کمک کنه، اینه که سیم‌هایی که تک رنگ هستن، در پین‌هایی از سوکت قرار می‌گیرن که شماره‌شون زوج هستن. در پین‌های با شماره‌های فرد هم سیم‌های دورنگ قرار می‌گیرن.
کابل شبکه Cross و Straight
زمانی که می‌خواین سوکت بزنین، اول باید استاندارد مورد نظرتون رو انتخاب کنین تا بر اساس اون رنگ، سیم‌ها رو کنار هم قرار بدین.
اگه سیم‌هایی که در کنار هم قرار دادین، در دو سر کابل شبکه‌تون با یک استاندارد مشابه باشن، کابل شبکه Straight هستش، ولی در کابل شبکه‌هایی که به‌صورت Cross سوکت زده می‌شن، استاندارد رنگ‌بندی در دو سر کابل با هم یکی نیستن، در صورتی که نیاز به اطلاعات بیشتری در این مورد دارید می تونید مقاله تفاوت کابل شبکه Cross و Straight رو بخونید. (یک طرف کابل با استاندارد T-568A سوکت زده شده و طرف دیگر کابل با استاندارد T-568B).
مراحل سوکت زدن
طی چند مرحله می‌تونین سوکت زدن کابل شبکه رو انجام بدین. این مراحل رو به‌صورت کلی در ادامه می‌بینیم و بعد هر قسمت رو به همراه عکس، کامل توضیح می‌دم.
- جدا کردن روکش کابل (معمولا با استریپر این‌کار رو انجام می‌دن.)
- جدا کردن زوج سیم‌های تابیده شده و صاف کردن اون‌ها
- چیدن سیم‌ها در کنار هم، بر اساس استانداردهای T-568A یا T-568B
- هم‌اندازه کردن سیم‌ها (این‌کار با سیم‌چین انجام می‌شه.)
- قرار دادن سیم‌ها داخل شیارهای سوکت بر اساس استاندارد
- پانچ کردن سوکت شبکه (به کمک آچار پانچ)
- چک کردن استحکام و همین‌طور صحیح بودن رنگ‌بندی سیم‌ها
- تست اتصال و درست بودن سوکت
اگر خواستین برای کابلی که زیاد جابه‌جا می‌شه سوکت بزنین، پیشنهاد می‌شه از کاور سوکت استفاده کنین. برای این‌کار هم باید اول کابل رو از کاور سوکت عبور بدین، بعد سوکت بزنین. چون بعد از سوکت زدن، نمی‌شه از کاور استفاده کرد.
برای اولین قدم باید روکش کابل رو جدا کنین. پیشنهاد می‌کنیم برای راحتی کار، از استریپر استفاده کنین تا به کابل آسیبی نرسه. با گذاشتن کابل بین تیغه و دهانه‌ی استریپر و دو یا سه دور چرخاندن اون، روکش رو می‌تونین جدا کنین. کابل‌هایی که جنس سخت‌تری دارن، ممکنه برای جدا کردن روکش، نیاز به تلاش بیشتری داشته باشن.
حواس‌تون باشه کابل رو زیادی لخت نکنین، چون ممکنه روکش سیم‌ها آسیب ببینین و در مدت کوتاهی اتصالی کنن.
با جدا کردن روکش کابل، 4 زوج به‌هم تابیده شده می‌بینین. این پیچ و تاب به‌دلیل اینه که در عملکرد هم، نویز و اختلال ایجاد نکنن.
سیم‌ها رو از هم جدا کنین و با دقت صاف کنین و بعد بر اساس استانداردی که مورد نظرتون هست، طبق رنگ‌بندی T-568A یا T-568B کنار هم بچینین.
در مرحله‌ی بعدی باید سیم‌هایی که کنار هم قرار دادین رو هم‌سایز کنین تا راحت بتونین در سوکت، اون‌ها رو جا بدین. برای این کار هم می‌تونین از سیم‌چین استفاده کنین.
اندازه‌ی استاندارد برای این‌که سیم‌ها راحت بتونن داخل سوکت جا بشن، حدود 1.5 تا 2 سانتی‌متره.
اگر مطمئن هستین که سیم‌ها رو درست کنار هم و داخل سوکت قرار دادین، می‌تونین با استفاده از آچار شبکه، سوکت رو پانچ کنین. به‌اندازه‌ای به سوکت فشار وارد کنین تا صدای پانچ شدن اون رو بشنوین.
برای این‌که مطمئن بشین سوکت رو درست پانچ کردین و کابل محکم هستش، کابل رو کمی بکشین تا هم بتونین ترتیب رنگ‌ها رو دوبار چک کنین هم مطمئن بشین سیم‌ها شل نباشن.
اگر همه چیز اوکی بود، سوکت زدن کابل شبکه تموم شده و باید با دستگاه تست بشه.
تست کابل شبکه
تستی که از کابل گرفته می‌شه بابت اینه که مطمئن بشیم کارها درست انجام شده و کابل سالم هستش. به کمک یک تستر باید بفهمیم سوکت زدن کابل شبکه رو درست انجام دادیم یا نه. این تستر نشون می‌ده دو سر کابل به سوکت وصل هستش یا نه و این‌که آیا رنگ‌ها رو به ترتیب صحیحی کنار هم قرار دادیم یا خیر.
سوکت کابل شبکه‌ای که زدین رو باید به ورودی RJ-45 تستر که در واقع پورت بزرگتر دستگاه هست، وصل کنین و بعد دستگاه رو روشن کنین. حواس‌تون باشه که حتما دو سر کابل رو به دستگاه تستر بزنین. اگر یک سر کابل رو به تستر بزنین و سر دیگر کابل به کامپیوتر یا لپ‌تاپ وصل باشه، ممکنه دستگاه تستری که دارین بسوزه.
روی تستر ۹ چراغ می‌بینیم. چراغی که کنار اون حرف G نوشته شده مربوط به اتصال شیلد (نویزگیر) هستش و چراغ‌های 1 تا 8 مربوط به وضعیت سیم‌های کابل شبکه. بعد از روشن کردن دستگاه، اگر که کابل‌تون سالم باشه و اون رو درست پانچ کرده باشین، می‌بینین که به‌ترتیب 8 لامپی که روی تسترها قرار دارن، روی هر دو دستگاه روشن می‌شن.
بذارین بهتر توضیح بدم. کابل‌تون دو طرف داره و شما در واقع دو سوکت زدین. هر دو سوکت تست می‌شن، اگر مشکلی وجود نداشته باشه، لامپ ۱ از دستگاه اول هم‌زمان با لامپ ۲ از دستگاه دوم باید روشن بشه. به همین ترتیب، لامپ ۲ باید در هر دو دستگاه روشن بشه و این اتفاق تا لامپ هشتم در هر دو دستگاه باید بیفته.
اگه زمانی که تست می‌گیرین این‌طور نشد، یک جای کار مشکل داره و در زمان سوکت زدن کابل شبکه اشتباهی انجام دادین. ممکنه دو رنگ رو جابه‌جا زده باشین، ممکنه سیم‌ها رو شل بسته باشین یا مثلا ممکنه یکی رو زیادی کوتاه کرده باشین.
حالت‌های S و ONکه روی تستر می‌بینین، مربوط به سرعت انجام تست هستن. اگر حالت S تست رو انجام بدین، با سرعت کم‌تری نسبت به ON تست انجام می‌شه.
حرف آخر
این‌که تا این‌جا همراه من بودین، به این معنیه که سوکت زدن کابل شبکه رو انجام دادین. در این مطلب سعی کردم به کمک عکس‌هایی که مرحله به مرحله از کار گرفته شدن، فعالیت‌هایی که باید انجام بشن رو توضیح بدم تا بتونین در شرایطی که لازمه، خودتون کار سوکت زدن رو انجام بدین. پیشنهاد می‌کنم حتی برای یک‌بار هم که شده، این کار رو انجام بدین. اگه در هر قسمت کار با مشکلی مواجه شدین، می‌تونین از بخش نظرات، اون رو با ما به اشتراک بذارین. من و همکارام خیلی زود به اون‌ها پاسخ می‌دیم.