استانداردهای رک شبکه چه کمکی به خرید بهتر می‌کنند؟

یکی از موارد مهم موقع خرید رک شبکه، بررسی استانداردهای رک شبکه هست. رک محفظه‌ایه که برای نگهداری تجهیزات اصلی شبکه از جمله سرور، روتر، سوئیچ و… استفاده میشه. به خاطر کار مهمی که این وسیله انجام میده، کیفیت و کاراییش خیلی اهمیت داره. شما نمی‌تونید هر رکی را برای هر فضا و تجهیزاتی انتخاب کنید. ابعاد رک شبکه، نوعش و همینطور ظرفیت اون برای شبکه‌ی شما مهم هست. اگر موقع خرید به جزییات رک توجه نکنید، ممکنه باعث ایجاد حادثه در مرکز داده شما بشه.

 دونستن استاندارد انواع رک برای یک متخصص رک خیلی اهمیت داره. فردی که شبکه را راه‌اندازی می‌کنه باید رکی را انتخاب کنه که تمام تجهیزات داخلش جا بشن و کابل‌کشی‌ها را به درستی مدیریت کنه. از طرف دیگه شکل رک هم باید جوری باشه که برای فضای اتاق مناسب باشه. در این مقاله ما جزییات استانداردهای رک شبکه برای هر نوع رکی را به شما میگیم تا موقع خرید رک بدونید چه نوع رکی مناسب نیاز شما هست و باید به چه نکاتی توجه کنید.

بررسی انواع رک شبکه

همونطور که گفتیم استانداردهای رک شبکه برای انواع رک یکی نیستند و هر نوع رکی باید خصوصیات مشخصی داشته باشه. مثلا ابعاد انواع رک شبکه با هم فرق داره و شما بسته به کاربردتون باید ببینید چه نوعی با چه ابعادی نیاز دارید. قبل از اینکه بریم سراغ استانداردهای رک شبکه، بهتره انواع رک شبکه را بشناسید. در این قسمت ما چهار دسته‌ی اصلی رک شبکه را به شما معرفی می‌کنیم و بعد میریم سراغ استانداردهای دو دسته‌ی اصلی رک شبکه. رک‌ها به طور کلی به چهار شکل زیر به بازار عرضه میشن:

1. رک دیواری یا والمونت: رک‌های دیواری معمولا برای جاهایی استفاده میشن که فضای زمینی کم باشه. این مدل رک را روی دیوار نصب می‌کنند. برای دسترسی کمتر این رک‌ها کنار سقف نصب میشن. رک‌های دیواری زمانی استفاده میشه که تجهیزات خیلی سنگین نباشن. این مدل رک اگرچه کوچک‌تر و کم‌ظرفیت‌تر هستن؛ ولی امکانات تهویه و خنک‌سازی را می‌تونن داشته باشند. رک‌های دیواری تجهیزات را دور از دسترس افراد عادی نگه می‌دارند. با این حال استفاده از قفل برای تامین امنیت اونا ضروریه.
2. رک‌ ایستاده یا فلوراستند: این دسته رک‌ها همونطور که از اسمش مشخصه به شکل ایستاده هستند و معمولا گوشه‌ی اتاق قرار می‌گیرند. شاید این مدل را بیشتر از سایر مدل‌ها دیده باشید. قفسه‌های بلندی که در کنار هم چیده میشن و غالبا برای مراکز داده بزرگ به درد می‌خورن. وقتی تجهیزات شبکه زیاد باشه و به خاطر سنگینی وزن اونا نشه از رک‌های دیواری استفاده کرد، رک ایستاده بهترین گزینس. این مدل رک هم مثل رک دیواری مجهز به قفل و سیستم ایمنی هست و امنیت خوبی داره. اگرچه دسترسی به اون راحت‌تر از رک‌های دیواریه.
3. رک‌های بدون فریم: یکی دیگه از دسته‌های رک شبکه که در این مقاله استانداردهای رک شبکه فقط اون را معرفی می‌کنیم، رک‌های بدون فریم‌اند. این رک‌ها هیچ چارچوبی ندارند. یعنی دیواره‌ای در اطرافشون نیست. وقتی از این رک استفاده میشه که بحث امنیت تجهیزات خیلی مهم نباشه یا به خاطر گرمی هوا نشه تجهیزات را در محیط بسته قرار داد. این رک‌ها تهویه‌ی خوبی دارند و می‌تونن کابل‌کشی‌های سنگین را هم به راحتی مدیریت کنند.
4. رک قابل‌ حمل یا ترانسپورت: این رک‌ها برای جاهایی استفاده میشن که بخوایم تجهیزات را جابجا کنیم. جابجایی رک از طریق چرخ‌های زیر اون انجام میشه. به لحاظ شکل ظاهری و جزییاتش این رک‌ها هم مثل رک‌های ایستاده و دیواری هستند.

رک دیواری و استانداردهای آن

رک دیواری برای فضاهای کوچیک مثلا اتاق‌های یک اداره یا دانشگاه خیلی مناسبه. این مدل رک به لحاظ کاربردی برای سازمان‌های کوچک خیلی بیشتر از رک ایستاده استفاده میشه. بنابراین یک متخصص شبکه باید بلد باشه چطور رک ایستاده مناسب را برای نصب پیدا کنه. وقتی که قصد خرید رک دیواری داشتید، حتما به این فاکتورها توجه کنید:

• ارتفاع رک: اولین مورد از استانداردهای رک شبکه، ارتفاع رک هست. منظور از ارتفاع، ارتفاع کلی رک هست. رک‌های دیواری ارتفاعشون کمتر از رک‌های ایستاده هست؛ چون قراره روی دیوار نصب بشن. ارتفاع رک‌ها را با واحد U یا یونیت اندازه می‌زنن. یونیت ارتفاع داخل رک را نشون میده. هر یونیت معادل 1.75 اینچ یا 4.4 سانتی‌متره. مثلا یک رک 27 یونیتی معادل 139.2 سانتی‌متر ارتفاع داره. معمولا یک رک دیواری به اندازه‌ی 5 تا 12 یونیت ارتفاع داره. رایج‌ترین ارتفاع‌ها برای رک دیواری 6، 7، 9 و 12 یونیت هست. شما باید ببینید تجهیزات شما چقدر هست و کدوم براتون کاربردی‌تره.

• عرض رک: منظور از عرض رک پهنای رک هست. معمولا رک‌های دیواری را با عرض 60 یا 80 سانتی‌متری طراحی می‌کنند. رک‌های 60 سانتی‌متری تجهیزات داخلش به شکل فیکس شده قرار می‌گیرن و استفاده از اون رایج‌تر هست. اما رک‌های 80 سانتی‌متری یک فضای اضافه برای مدیریت کابل‌ها هم دارند.
• عمق رک: یکی دیگه از استانداردهای رک شبکه عمق رک هست. منظور از عمق رک فاصله‌ی درب جلویی رک تا دیوار پشتی هست. انتخاب عمق رک به تجهیزات شما بستگی داره و اینکه چقدر بخواید برای هر وسیله فضا در نظر بگیرید. معمولا بهترین اندازه‌ی عمق، اندازه‌ی طول وسیله‌ای که می‌خواید داخل رک بزارید به اضافه‌ی سه اینچ هست. رک‌های دیواری موجود در بازار معمولا با عمق 40، 45 یا 60 سانتی‌متر تولید میشن و شما باید بسته به نیازتون و ابعاد تجهیزات عمق مناسب را انتخاب کنید.

رک ایستاده و استانداردهای آن

خب در این قسمت میریم سراغ استانداردهای رک شبکه برای رک‌‌های ایستاده. رک ایستاده دومین نوع رک پراستفاده در شبکه‌های سازمانی بزرگه. این نوع رک وقتی استفاده میشه که فضای کافی داشته باشیم یا کلا یک مرکز داده جدا باشه. معمولا رک‌های ایستاده وقتی استفاده میشن که تجهیزات شبکه زیاد باشه. رک‌های شبکه ابعاد مختلفی دارند و شما باید بر اساس میزان تجهیزات نوع مناسب را انتخاب کنید. استانداردهای رک ایستاده عبارتند از:

• ارتفاع رک: مشابه رک‌های دیواری، برای رک‌های ایستاده هم مهم‌ترین عامل از استانداردهای رک شبکه، ارتفاع رک هست. در این مدل هم ارتفاع با واحد یونیت اندازه گرفته میشه. ارتفاع رک‌های ایستاده بیشتر از رک‌های دیواریه و تا 47 یونیت هم میرسه. به طور کلی ارتفاع رک‌های ایستاده از 12 تا 47 یونیته. شاید جالب باشه که بدونید ارتفاع کوتاهترین رک ایستاده با بلندترین رک دیواری موجود در بازار یکی هست.
• عرض رک: برای رک ایستاده هم عرض رک همون پهنای رک را نشون میده. رک‌های ایستاده هم از همون استانداردهای رک‌های دیواری برای عرض رک تبعیت می‌کنند. یعنی در رک ایستاده هم عرض رک 60 یا 80 سانت هست. رک‌های 80 سانتی یک فضای اضافه برای نصب کابل و سایر تجهیزات در نظر گرفتند.
• عمق رک: عمق رک‌های ایستاده یکی از سایزهای 60، 80، 100 یا 120 سانتی‌متر هست. وقتی که قصد محاسبه‌ی عمق رک مناسب را دارید، باید به فاصله‌ی رک تا دیوار هم توجه کنید. این نکته را هم در نظر داشته باشید که برای نصب سرور، شما باید یک رک 100 یا 120 سانتی‌متری بخرید تا فضای کافی را داشته باشه.

استاندارد متعلقات رک شبکه

بعد از بحث استانداردهای رک شبکه، بد نیست کمی هم درباره‌ی استانداردهای متعلقات رک صحبت کنیم. این تجهیزات شاید همیشه ضروری نباشند یا اینکه به همه‌ی اونا نیاز نداشته باشید؛ ولی شناختشون خالی از لطف نیست. به طور کلی متعلقات رک کارایی رک را بیشتر می‌کنه و عملکرد خود دستگاه و تجهیزات داخلش را افزایش میدن. وقتی شما رک شبکه می‌خرید باید این تجهیزات را بشناسید تا بدونید که کدوم مورد را نیاز دارید و کدوم مورد را نیاز ندارید. در اینجا ما مهم‌ترین متعلقات رک شبکه را به شما معرفی می‌کنیم:

• فن رک: یکی از مهم‌ترین تجهیزات جانبی که در این راهنمای استانداردهای رک شبکه می‌خوایم به شما معرفی کنیم، فن هست. فن کارش تهویه‌ی داخل رک و خنک کردن تجهیزات داخلیه. وقتی که حجم دستگاه‌ها یا حجم پردازش‌ها زیاد باشه، استفاده از فن ضروریه.
• سینی رک: این وسیله معمولا نیاز میشه. از سینی رک برای جدا کردن طبقه‌های رک استفاده میشه و یک نظم کلی به رک میده.
• کیس رکمونت: کیس‌های رکمونت دقیقا مشابه‌ کیس‌های معمولی هستند؛ با این تفاوت که قابلیت نصب داخل رک را دارند و می‌تونید تجهیزات کامپیوتری لازم را داخل اونا سوار کنید. معمولا کیس‌های رکمونت به شکل افقی داخل رک نصب میشن.
• پنل‌های آزاد یا بلانک پنل: پنل‌هایی که روی اسلات‌های خالی سوار میشن و به تهویه‌ی بهتر هوای داخل رک کمک می‌کنند.
• پنل‌های لایت: پنل‌های مجهز به ال ای دی و چراغ‌های کوچک هستند که برای روشن کردن داخل رک به کار میرن. نور داخل رک برای بررسی راحت‌تر تجهیزات داخل رک لازمه.
• قفل رک: قفل‌های رک برای افزایش امنیت رک به کار میرن و انواع مختلفی دارند.
• Kvm: این وسیله طبقه‌ی کوچکی به شکل میز هست که بیرون رک نصب میشه و می‌تونید تجهیزات کنترلی مثل مانیتور را روی اون قرار بدید.
• پاور ماژول: پاور ماژول یک قطعه‌ی پلاستیکی یا فلزیه که چندین خروجی برق داره و شما می‌تونید همزمان چندین وسیله‌ را بهش وصل کنید. پاور ماژول‌ها به مدیریت بهتر تجهیزات و امنیت الکتریکی اونا کمک زیادی می‌کنه؛ خصوصا نوع هوشمند اون.
• نگهدارنده‌ی کابل: یکی دیگه از تجهیزات جانبی پرکاربرد رک، نگهدارنده‌های کابل هستند. این وسایل کابل‌های شبکه شما را مدیریت می‌کنند و جلوی بروز تداخل و نویز ناشی از در هم پیچیدگی کابل‌ها را می‌گیرند.
• چرخ رک: چرخ رک در زیر بدنه‌ی اون نصب میشه و برای حرکت دادن راحت رک استفاده میشه.

پاور ماژول

در این بخش از بررسی استانداردهای رک شبکه، می‌خوایم به پاور ماژول بپردازیم. به پاور ماژول اصطلاحا pdu یا واحد توزیع برق هم گفته میشه. شما با کمک پاور ماژول می‌تونید تجهیزات برقی را کنار هم بچینید و از یک پریز برق استفاده کنید. ضمن اینکه مشکل کوتاهی کابل‌های برق تجهیزات هم برطرف میشه. وقتی که قصد پاور ماژول دارید، باید به نکات زیر توجه کنید:

• شکل پاور ماژول: پاور ماژول‌ها به دو شکل افقی و عمودی طراحی میشن. شما می‌تونید بسته به نوع رک و جایی که قراره پاور ماژول نصب بشه، یکی از این دو مدل را بخرید. از اونجایی که معمولا عرض رک از ارتفاع اون کمتره، پاور ماژول‌های افقی هم کوتاه‌تر از پاور ماژول‌های عمودی هستند.
• فیوزدار یا بدون فیوز: یکی دیگه از ویژگی‌های پاور ماژول‌ها که جز استانداردهای رک شبکه هم میشه حساب کرد، فیوزدار بودن اونه. فیوز در پاور ماژول باعث میشه که هر ورودی فیوز جداگانه داشته باشه و در صورتی که مشکلی رخ داد، فقط همون پریز قطع بشه. این مسئله برای بهبود عملکرد رک شما خیلی تاثیر داره. طبیعتا پاور ماژول‌های بدون فیوز این قابلیت‌ را ندارند.
• هوشمند یا غیرهوشمند: یک پاور ماژول هوشمند طبق یک برنامه‌ی زمانبندی کار می‌کنه و تجهیزات را در زمان‌های مشخص روشن و خاموش می‌کنه. این کار به توزیع برق مناسب کمک می‌کنه و جلوی افزایش بار را می‌گیره. بعضی از مدل‌های پاور ماژول هوشمند به تجهیزات دیگه‌ای مثل کنترل دما و رطوبت، تحلیل داده و اندازه‌گیری ولتاژ و توان هم مجهزند.
• سایز: منظور از سایز پاور ماژول، تعداد ورودی اونه. پاور ماژول‌ها معمولا با تعدادهای پورت‌های مختلفی ساخته میشن. در بازار پاور ماژول‌هایی از 3 پورت تا 33 پورت وجود داره که می‌تونید بر اساس نیازتون خرید کنید.

ولتاژ پاور ماژول: این نکته را حتما توجه کنید که برای کشور ایران تنها پاور ماژول‌های 230 ولت کارایی دارند و نباید نوع 120 ولت را خریداری کنید.

فن رک

یکی دیگه از تجهیزات رک که در این راهنمای استانداردهای رک شبکه قراره در موردش حرف بزنیم، فن رک هست. فن‌ها یکی از مهم‌ترین بخش‌های رک هستند. فن رک کار تهویه و خنک‌سازی تجهیزات درون رک را انجام میده. فن‌ها از تجمع گرد و غبار در رک هم جلوگیری می‌کنند. داغ شدن تجهیزات شبکه، ضمن اینکه در عملکرد کل شبکه اختلال ایجاد می‌کنه، ممکنه باعث خرابی دستگاه بشه. بنابراین موقع خرید فن رک باید خیلی دقت کنید تا مبادا این وسیله بی‌کیفیت باشه. از مهم‌ترین چیزهایی که موقع خرید فن رک باید بهش توجه کنید، موارد زیر هستند:

• شکل فن: مشابه پاور ماژول فن‌های رک هم به مدل‌های مختلف مثل فن افقی یا فن عمودی به بازار عرضه میشه.
• نوع فن: فن‌های رک یا بلبرینگی هستند یا بوشی. به لحاظ کیفیت و عملکرد فن‌های بلبرینگی بهترند؛ ولی قیمت بالاتری دارند.
• تعداد فن: فن‌های رک بر اساس تعداد فن داخل بدنه هم مدل‌های مختلفی دارند. معمولا این فن‌ها از یک تا ده فن داخلشون دارند که بسته به تعداد تجهیزات و ظرفیت رک باید تعداد فن مناسب را بخرید.
• ابعاد: فن‌ها سایزهای مختلفی دارند و اندازه‌شون برحسب یونیت هست. رایج‌ترین فن‌ها یک یا دو یونیت هستند.

سایر متعلقات مهم رک

خب حالا که با استانداردهای رک شبکه و دو وسیله‌ی جانبی مهم یعنی پاور ماژول و فن آشنا شدید، بد نیست یک بررسی کلی هم روی استانداردهای رک شبکه برای سایر متعلقات داشته باشیم. همون‌طور که گفتیم این تجهیزات برای رک ضروری نیستند و بسته به نیاز باید بخرید. ولی کیفیت اونا اهمیت داره. مهم‌ترین استانداردهای متعلقات رک عبارتند از:

• پنل‌ها: پنل‌هایی که داخل رک استفاده میشن کارشون پر کردن فضاهای خالی یا پوشاندن تجهیزات داخل رک هست. ضمن اینکه ظاهر زیباتری هم به رک میدن. این پنل‌ها دو مدل دارند: توری و ساده. معمولا زمانی از بلانک توری استفاده میشه که بخوایم تهویه‌ صورت بگیره. سایز این بلانک‌ها هم بر حسب یونیت محاسبه میشه و باید متناسب با سایز رک انتخاب بشه. برای پنل‌های لایت هم این نکته را در نظر داشته باشید که تعداد رنگ در این پنل‌ها متفاوته و رایج‌ترین نوعش در بازار سه رنگ هست.
• سینی رک: یک بخش دیگه از رک که باید بر اساس استانداردهای رک شبکه اونو تهیه کنید، سینی رک هست. این سینی‌ها بخش‌های مختلف رک را از هم جدا می‌کنه. معمولا سینی‌های رک دو نوع دارند: ثابت یا متحرک. نوع ثابت همونطور که از اسمش مشخصه به رک وصل میشه و قابل حرکت نیست. ولی نوع متحرک به شکل کشویی داخل رک قرار می‌گیرند. ابعاد سینی رک را هم باید بر اساس سایز رک انتخاب کنید.
• نگهدارنده‌ کابل: گفتیم که نگهدارنده‌ی کابل نه تنها برای نظم بخشیدن به کابل‌ها استفاده میشه. بلکه برای جلوگیری از اتصالات برق و شبکه و تداخل و نویز به کار میره. نگهدارنده‌ها هم مدل‌های مختلفی دارند؛ از جمله: عمودی، درب دار یا قلاب‌دار. هر کدوم از این مدل‌ها برای جاهای خاصی قابل استفاده‌اس و شما باید بر اساس مدل رک و کاربردتون مدل مناسب را انتخاب کنید.
• قفل رک: قفل رک آخرین آیتمی هست که در این راهنمای استانداردهای رک شبکه دربارش حرف می‌زنیم. این قفل‌ها سطوح امنیتی بیشتری برای رک اضافه می‌کنند و مدل‌های مختلفی دارند. بسته به سطح امنیتی که می‌خواید تامین کنید، باید قفل رک مناسب را بخرید. شکل‌های رایج قفل رک عبارتند از: قفل دیجیتالی، ریتال، رمزی، سوئیچی.

حرف آخر

بررسی استانداردهای رک شبکه به شما کمک می‌کنه که یک رک شبکه با عملکرد فوق‌العاده راه‌اندازی کنید. وقتی همه چیز طبق استانداردهای رک شبکه خریداری و نصب بشه؛ یعنی همه‌ چیز با هم هماهنگ هست. بنابراین شما نباید نگرانی از بابت سایز تجهیزات، کیفیت تجهیزات، عملکردشون و هر فاکتور کیفی دیگه‌ای داشته باشید. در نظر گرفتن تمامی مواردی که در بالا گفتیم به شما کمک می‌کنه که خرید استانداردی داشته باشید و دقیقا بدونید که باید دنبال چه چیزی باشید.

سوالات متداول